Odczyn gleby ma duże znaczenie dla uprawy wielu roślin ogrodowych, jest także odpowiedzialny za występowanie w ziemi minerałów oraz składników pokarmowych. Jasnym jest, że większość roślin ma pewien zakres tolerancji jeśli chodzi o poziom kwasowości gleby. Niemniej jednak jeśli posadzimy rośliny zdecydowanie kwasolubne na bardziej zasadowej ziemi (albo odwrotnie) – będą źle rosły, chorowały, źle zimowały, a mogą wręcz zginąć. Wynika to z faktu, że z ziemi o nieodpowiednim odczynie rośliny nie mogą pobierać składników pokarmowych. I nawet nawożone i podlewane, nie będą odpowiednio zasilone. Większość krzewów preferuje gleby o obojętnym odczynie tj ph 6.5-7.2 a tymczasem w Polsce w dużej mierze mamy gleby kwaśne i bardzo kwaśne.
Co zrobić, żeby poprawić odczyn gleb? Na czym polega odkwaszanie gleby? W niniejszym wpisie odpowiemy na powyższe pytania.
Proces odkwaszania gleby poprawia jej strukturę, pozwala też zneutralizować związki glinu, które hamują rozwój systemu korzeniowego młodych roślin. Jeśli stwierdzimy, że nasza gleba posiada zbyt niskie ph wówczas należy wykonać zabieg odkwaszania gleby.
Kiedy odkwasić?
Optymalnym okresem do odkwaszania gleby jest jesień, tuż po zebraniu wszystkich plonów. Drugim terminem, w którym przeprowadza się zabieg odkwaszania, jest wiosna, jednak nie później niż 3-4 tygodni przed planowanym terminem sadzenia roślin. Zaleca się, żeby nie łączyć odkwaszania z nawożeniem i zrobić między nimi miesięczną przerwę.
Czym odkwasić ?
Nawozy wapniowe, które dzielimy na tlenkowe (np. wapno palone) o szybkim działaniu, stosowane na glebach ciężkich, wymagające dużej ostrożności w dawkowaniu i niepolecane w uprawach amatorskich oraz węglanowe (kreda nawozowa, wapniak mielony) o spowolnionym działaniu, które nadają się na gleby lekkie i do ogródków.
1. Wapnowanie gleby
Jest to najbardziej popularny sposób na odkwaszanie gleby. Zabieg przeprowadza się co 2 lata na glebach lekkich oraz co 4 lata na glebach ciężkich. Najlepszym terminem na wapniowanie gleby jest czas po zbiorze plonów, a więc przełom lata i jesieni. Do zabiegu używa się nawozów wapniowych węglanowych, które zawierają wapń w postaci węglanów. Do takich preparatów zaliczamy kredę nawozową i wapniak mielony. Nawóz wapniowy rozsypuje się na powierzchni gleby. Następnie ziemię trzeba przekopać na głębokość ok 15-20 cm. Nie należy łączyć wapniowania z innymi nawozami. Przerwa między nimi powinna wynosić minimum 2 miesiące.
2. Dolomit
Jest to nawóz wapniowy pochodzenia naturalnego, który zawiera oprócz wapnia około 30 % zawiera również magnez około 15 % który wpływa na intensywne wybarwienie liści. Ciemnozielony kolor liści wpływa na fotosyntezę, która w nich zachodzi, dzięki czemu rośliny dają lepszy plon. Dolomit stosuje się wiosną, przed wegetacją lub jesienią. Odkwasza ziemię ale także poprawia jej strukturę (gruzełkowatość) i zwiększa odporność roślin na przemarzanie. Dolomit rozsypuje się na powierzchni ziemi, a następnie z nią miesza i przekopuje.
3. Mączka bazaltowa
To wieloskładnikowy, drobno zmielony nawóz pochodzenia naturalnego. Mączka bazaltowa poprawia strukturę gleby oraz jej zdolność magazynowania wody. Dużą zaletą mączki bazaltowej jest spowolnione działanie. Dzięki temu można ją stosować przez cały rok bez obaw o przenawożenie. Dzięki temu rośliny zyskują naturalną odporność na choroby grzybowe, co jest bardzo istotne np. w uprawie warzyw oraz krzewów i drzew owocowych.
4. Nawożenie obornikiem
Zaleca się wykonanie nawożenia obornikiem w ogrodzie raz na 4 lata. Obornik to nawóz naturalny który dostarcza roślinom składników pokarmowych ale także zawarta w nim substancja organiczna zamienia się w życiodajną próchnicę. Odczyn obornika to ok ph. 7 dlatego stosując jego systematycznie sprawimy, że odczyn gleby będzie wyższy.
5. Popiół drzewny
W związku z dużą ilością wapnia, które wpływa na wysoki poziom pH, popiół drzewny można stosować do odkwaszania gleby. Zabieg ten przyczynia się do poprawienia plonowania roślin i wzbogacenia ziemi w próchnicę. Do nawożenia można wykorzystywać popiół powstały wyłącznie w wyniku spalania surowego, naturalnego drewna. Nawóz z popiołu warto wykorzystać w ogrodzie zarówno wiosną jak i jesienią, dodając go do kompostu lub rozsypując bezpośrednio na zagony. Można również stosować popiół drzewny jako nawóz na trawnika.
Aby rośliny w ogrodzie zdrowo się rozwijały, konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków glebowych. Mowa tutaj między innymi o wymaganiach roślin, jeżeli chodzi o odczyn gleby. Odczyn gleby naturalnie warunkuje środowisko, jednak można go odpowiednio skorygować. Ma to duże znaczenie, ponieważ odkwaszanie ziemi prowadzące do regulacji jej odczynu wspiera prawidłowe przemiany składników pokarmowych, które pobierają rośliny. Ponadto poprawia ono strukturę gleby, w tym stosunki powietrzno-wodne. Wszystko to ma wpływ na wzrost i kondycję plonów.