data publikacji: 27/02/2023

W dzisiejszym wpisie zajmiemy się arcyważnym tematem w uprawie krzewów owocowych jakim jest zabieg cięcia. Porzeczki, borówki, jagody, jeżyny, maliny to na nich się skupimy. Przycinanie krzewów owocowych uzależnione jest od tego na których pędach owocuje dany krzew. Bezwzględnie we wszystkich przypadkach należy wycinać pędy płożące po ziemi jako że na nich owoców nie będzie w sezonie. Cięcie krzewów ma wpływ na szybszy wzrost rośliny, lepsze owocowanie i dorodniejsze zbiory.

Kiedy przycinamy krzewy owocowe?

W przycinaniu krzewów owocowych obowiązują dwa terminy :

  • termin zimowy (kiedy roślina jest w czasie spoczynku)
  • termin letni (w okresie wegetacji)

Jak przycinamy krzewy owocowe?

Maliny jesienne

Krzewy malin powtarzających owocowanie przycinamy bardzo późną jesienią po owocowaniu. Jest to zabieg niezbędny dlatego, że maliny powtarzające owocowanie owocują na pędach tegorocznych, czyli na tych które w każdym sezonie wyrosną. Malinę przycinamy równo z ziemią. Przycinanie pędów malin wpływa korzystnie na plonowanie a także na zminimalizowanie ryzyka przenoszenia chorób. A co się stanie jeśli nie przytniemy zimą pędów maliny? W następnym roku można zebrać dodatkowy plon, niemniej jednak jest to bardzo skromny plon i nie zaleca się takich praktyk.

Maliny letnie

Odmiany owocujące latem kwitną na pędach zeszłorocznych, a ich owoce dojrzałe są w pełni lata. U odmian letnich pędy dwuletnie najlepiej usunąć tuż po zebraniu z nich plonów i tym samym przygotowując miejsce dla wyrastania młodych pędów. Po plonach bardzo silnie przycinamy maliny usuwając przy ziemi wszystkie pędy które owocowały. Nowe pędy rozmieszczamy i przywiązujemy do drutów.

Jeżyny

Kolejna roślina która wymaga przycięcia to jeżyna bezkolcowa, zabieg ten należy przeprowadzić w drugim roku od posadzenia wiosną (luty–marzec) oraz jesienią (wrzesień–październik). Wiosną wybieramy 4-6 pędów, skracamy je i rozpinamy na rusztowaniu. Boczne rozgałęzienia skracamy na 30 cm. Pędy powinny mieć długość około 2–2,5 metrów – wystarczy przyciąć jedynie wierzchołki. Taki zabieg pobudzi roślinę do wypuszczania pędów bocznych, które będą później owocować. Po pojawieniu się owoców należy usunąć dwuletnie pędy i większość jednorocznych. W następnych latach późną jesienią wycinamy wszystkie pędy, które w danym roku owocowały.

Agrest

Agrest to roślina która wymaga przycięcia już w pierwszym roku. Wówczas przycinamy każdy pęd na 2-3 oczka od nasady. Z kolei wiosną drugiego roku usuwamy pędy wyrastające od środka korony krzyżujące się lub te które płożą się nad ziemią. Po raz kolejny skracamy pędy które wybiły się z pozostawionych oczek. W trzecim roku należy dokonać cięcia prześwietlającego. Usuwamy wówczas pędy krzyżujące się i pokładające na ziemi oraz skracamy pędy jednoroczne o 1/3 ich długości. Dzięki takiemu zabiegowi pobudzimy roślinę do wydania krótkopędów na których zawiążą się pierwsze pąki kwiatowe i owoce. Po trzech latach krzew powinien być już uformowany i składać się z 8-10 pędów głównych wyrastających z nasady krzewu. W piątym roku po posadzeniu następuje pełne owocowanie agrestu. Od tego momentu należy co roku na wiosnę dokonywać cięcia prześwietlającego. Wówczas wycinamy od 4-5 najstarszych pędów zwisających nad ziemią. Nie ma potrzeby usuwania pędów jednorocznych , usuwamy tylko słabe pędy aby nie utrudniły zbioru owoców.

Jagoda kamczacka

Jagoda kamczacka w pierwszych latach po posadzeniu nie wymaga szczególnego przycinania. Należy jednak pamiętać, że jagoda kamczacka to krzew, który rozrasta się do imponujących rozmiarów, dlatego regularne przycinanie w późniejszych latach rozwoju staje się niezwykle ważne. Pierwsze zabiegi rozpoczynamy dopiero po 5. roku od posadzenia. Młodsze rośliny nie muszą być przycinane (ewentualnie cięcia sanitarne). Cięcia starszych roślin prowadzimy od początku do połowy lata, po zbiorze owoców. Usuwamy wówczas słabe i wiotkie, suche lub uszkodzone pędy.

Zazwyczaj wykonujemy cięcie prześwietlające polegające na usuwaniu ze środka najstarszych pędów. Dzięki takiemu zabiegowi pobudzimy roślinę do wypuszczenia nowych pędów. Z kolei z pędów szkieletowych wycinamy ich nadmiar. Ponadto ważne jest, by usuwać pędy opadające, kładące się na ziemi, chore, słabe. U dobrze przyjętych krzewów warto usuwać wierzchołki młodych pędów, co pozwoli na zwiększenie liczby pąków i polepszenie kwitnienia, a co za tym idzie – podniesienie wielkości plonu.

Porzeczka czarna, biała i czerwona

W pierwszych latach po posadzeniu porzeczki dokonujemy tylko tzw. cięcia sanitarnego. Wówczas pozbywamy się pędów chorych, uszkodzonych, przemarzniętych, płożących się nad ziemią oraz słabych. Kolejne zabiegi cięcia powinny być wykonywane w 3-4 roku po posadzeniu. W przypadku porzeczki czarnej zabieg cięcia powinien być przeprowadzony po 4 latach od posadzenia. Zabieg ten polega na skróceniu najstarszych pędów. Jest to niezwykle istotne gdyż porzeczka czarna obfituje w plony które zawiązują się najczęściej na młodych pędach a także na 2-3 letnich. Zabieg ten najlepiej wykonać jesienią. Prawidłowo uformowany krzew porzeczki czarnej ma 8-12 dobrze rozgałęzionych gałęzi szkieletowych, najwyżej 3-letnich. Z kolei porzeczki czerwone i białe powinno ciąć się nie wcześniej niż po 5 latach po posadzeniu. Natomiast cięcia sanitarnego dokonujemy dopiero w 3 roku, dzięki czemu stymulujemy krzew do wzrostu. W kolejnych latach należy przycinać pędy jednoroczne, przycinamy je na wysokość 40-50 cm i usuwamy zbyt cienkie pędy boczne. Prawidłowo uformowany krzew ma 10-12 dobrze rozgałęzionych gałęzi szkieletowych.

Borówka amerykańska

Cięcie borówki amerykańskiej wykonuje się w końcówce zimy, od lutego do marca, w okresie spoczynku roślin. W zależności od przebiegu pogody, optymalny jest okres, gdy minęło już ryzyko wystąpienia większych mrozów, ale jednocześnie rośliny nie rozpoczęły jeszcze wegetacji. Cięcie borówki amerykańskiej można zacząć od podstawy krzewu. Należy wyciąć pędy pokładające się, a także pędy które częściowo opadają jako że pod wpływem ciężaru owoców ugną się. Kolejno należy usunąć drobne pędy wyrastające bezpośrednio z karpy korzeniowej ze względu na to, że są słabo doświetlone, mają słabą wartość produkcyjną i niepotrzebnie zagęszczają krzew tym samym zabierając substancje odżywcze. Ze względu na to, że borówka najlepiej owocuje na 2-3 letnich pędach, a starsze pędy są mniej produktywne zaleca się wycięcie zbędnej ilości pędów. 2-3 letnich pędów owocujących powinno zostać ok 5-6. Ważne są także pędy jednoroczne, których należy zostawić ok. dwóch-trzech, gdyż w nadchodzącym sezonie zawiążą się na nich pąki kwiatowe na plon przyszłoroczny. Zastąpią starsze pędy, które będziemy usuwać, wykonując kolejne cięcie borówki amerykańskiej. Po takim zasadniczym cięciu borówki amerykańskiej można skupić się na pracach korekcyjnych. Uszczykiwać sekatorem lub ostrożnie załamywać końcówki pędów uszkodzone przez mrozy, przez co zmniejszamy ryzyko wdawania się chorób. Jeśli spóźnimy się z cięciem zimowym, warto niektóre pędy usunąć podczas letniego cięcia i nie czekać do drugiego sezonu.